พระเนื้อชิน
พระเนื้อชิน

พระเนื้อชิน ทำไมถึงมีมูลค่ามหาศาล พระยอดนิยมที่นักสะสมต้องรู้จัก

พระเนื้อชิน เป็นหนึ่งใน พระเครื่อง ยอดนิยมที่มีความเก่าแก่นับตั้งแต่สมัยโบราณกาลและยังได้รับความนิยมสูงในวงการเซียนพระผู้รักการสะสมพระเครื่องของไทย ด้วยคุณลักษณะเฉพาะของเนื้อมวลสารไม่ว่าจะเป็น ตะกั่ว ดีบุก และ โลหะผสมอื่น ๆ ที่มีอายุเก่าแก่

ผสมผสานเข้ากับพุทธศิลป์ที่เต็มไปด้วยความประณีตและพุทธคุณความศักดิ์สิทธิ์ที่เล่าขานกันมาอย่างยาวนาน ทำให้ พระเครื่องเนื้อชิน จึงเป็นที่แสวงหาของทั้งนักสะสมและผู้ที่มีความศรัทธาเป็นอย่างมาก นอกจากนี้ยังมีประวัติศาสตร์และความเชื่อที่ผูกพันกับพุทธศาสนาและวัฒนธรรมไทยมายาวนานหลายร้อยปี

เจาะลึกข้อมูลเกี่ยวกับ พระเนื้อชิน ความหมาย ที่มา และความนิยมในอดีต

คำว่า เนื้อชิน ในวงการพระเครื่องของเมืองไทยนั้น มีความหมายถึงเนื้อโลหะที่หล่อหลอมและผสมผสานมาจากตะกั่วหรือโลหะผสมอื่น ๆ เช่น ชินเงิน ชินตะกั่ว หรือชินเขียว โดยคำว่า “ชิน” นั้น มาจากภาษาบาลีหรือสันสกฤตที่มีความหมายว่า “สงบ” ซึ่งในบริบทในวงการพระเครื่องไทยนั้น “เนื้อชิน”

มีความหมายถึงพระที่สร้างขึ้นด้วยการนำโลหะชนิดหนึ่งซึ่งเมื่อผ่านกาลเวลาจะเกิดปฏิกิริยาทางเคมี จนเกิดผิวคราบไขต่าง ๆ หรือสนิมอ่อน ๆ ซึ่งทำให้พระดูมีสเน่ห์รวมถึงมีความเก่าแก่ มีเสน่ห์ที่เป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัวของมวลสาร จนกลายเป็นที่นิยมและศรัทธากันในหมู่นักสะสมพระเครื่องเป็นอย่างมาก

พระเนื้อชิน มีประวัติความเป็นมาอย่างยาวนานโดยที่ต้องย้อนกลับไปไกลถึงสมัยสุโขทัยและอยุธยาเลยทีเดียว พระเนื้อชินเป็นพระที่ถูกสร้างขึ้นเพื่อใช้แจกจ่ายให้แก่ทหารและชาวบ้านในยามออกศึก รวมถึงเหล่าลูกศิษย์ลูกหาเพื่อเสริมสร้างความเป็นสิริมงคลให้แก่ชีวิต

พระเนื้อชินจำนวนมากได้ถูกขุดพบจากกรุโบราณตามวัดที่มีความสำคัญๆ และเก่าแก่ เช่น วัดพระศรีรัตนมหาธาตุ จังหวัดพิษณุโลก ซึ่งบริเวณนี้มีการค้นพบพระเนื้อชินจำนวนมาก วัดท่ากระดาน จังหวัดกาญจนบุรี หรือกรุวัดพระศรีฯ จังหวัดสุพรรณบุรี โดยพระเครื่องเนื้อชินเหล่านี้สะท้อนให้เห็นถึงความศรัทธาและการเคารพบูชาพระเครื่องในฐานะเครื่องรางให้โชคใช้คุ้มครองตนตามความเชื่อที่มีมาตั้งแต่ในยุคดั้งเดิมของประเทศไทย

พระเนื้อชิน

4 ประเภทของ พระเนื้อชิน พร้อมกับพุทธคุณที่โดดเด่นแตกต่างกัน

พระเนื้อชินเงิน เป็นพระเครื่องประเภทหนึ่งที่ได้รับความนิยมสูงอย่างมาก เนื่องจากองค์พระเครื่องมีความงดงามของผิวพรรณและขึ้นไขเงินได้อย่างชัดเจนซึ่งถือเป็นเอกลักษณ์เฉพาะของเนื้อชินเงิน พระเนื้อชินเงินจะมีสีเงินวาว หรือขาวอมเทา โดยเมื่อผ่านกาลเวลา ผิวของพระเครื่องจะเกิดมีรอบคราบไขเงินที่เป็นเอกลักษณ์ ทำให้ดูเก่าและดูขลัง ลักษณะเด่นอีกอย่างหนึ่งก็คือเนื้อขององค์พระจะมีความค่อนข้างแข็ง ไม่เปราะง่าย น้ำหนักเบา โดยส่วนใหญ่แล้ว พระเนื้อชินเงินมักพบในกรุเก่าที่มีความสำคัญหรือถูกสร้างตั้งแต่สมัย สุโขทัยหรืออยุธยา เช่น พระร่วงหลังรางปืน วัดพระศรีฯ สุโขทัย ถือเป็นพระเครื่องที่มีมูลค่าและความนิยมสูงในตลาดพระเครื่อง

พระเนื้อชินตะกั่ว พระเนื้อชินตะกั่วมีลักษณะคล้ายและใกล้เคียงกับเนื้อชินเงิน แต่จะมีส่วนผสมมวลสารจากตะกั่วมากกว่าเงิน สีขององค์พระจะมีความเทาเข้มหรือดำอมม่วง ผิวพระอาจเกิดสนิมหรือไขที่มีลักษณะคล้ายเกล็ดขาวบาง ๆ เคลือบอยู่ ลักษณะนี้เรียกว่า “ไขตะกั่ว”  โดยพระเครื่องที่เป็นประเภทชินตะกั่วจะมีความเปราะกว่าชินเงินเล็กน้อย และมักพบในโบราณสถานที่มีอายุเก่าแก่ โดยพระประเภทนี้มีพุทธคุณเด่นด้านคุ้มครอง ป้องกันภัย และเป็นที่นิยมบูชาในหมู่ทหารหรือผู้ที่เดินทางบ่อยในสมัยอดีตกาล

พระเนื้อชินเขียว พระเครื่องที่เป็นลักษณะของเนื้อชินเขียวเกิดจากการผสมผสานมวลสารโดยมี โลหะตะกั่ว ดีบุก และสนิมเขียว (copper oxide) ทำให้ผิวพระเครื่องมีสีเขียวอมเทาหรือเขียวอมฟ้า ซึ่งถือว่าเป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัวของพระเครื่องชนิดนี้ บางองค์เมื่อเกิดปฏิกิริยาเคมีตามกาลเวลา จะมีการเกิดขึ้นของไขเขียวคล้ายหยกจาง ๆ ซึ่งเป็นสิ่งที่นักสะสมพระเนื้อชินเขียวต้องการเป็นอย่างมาก เนื่องจากเป็นพระเครื่องที่มีเอกลักษณ์ทางศิลป์และธรรมชาติของเนื้อพระที่หายาก พระชินเขียวมักถูกขุดพบในสถานที่โบราณทางภาคเหนือและภาคกลางของประเทศไทย

พระเนื้อชินดำ พระเครื่องที่เป็นเนื้อชินดำเป็นอีกหนึ่งประเภทที่ของพระหายาก โดยมักมีลักษณะพิเศษโดยจะเป็นสีเทาเข้มไปจนถึงสีดำ มีความหนาแน่นของส่วนผสมที่เป็นตะกั่วสูง ผิวเนื้อองค์พระจะมีลักษณะมันคล้ายโลหะผสม พระเนื้อชินดำบางองค์จะมีการขึ้นของไขขาวเป็นจุด ๆ เล็ก ๆ ซึ่งถือว่าเป็นลักษณะเฉพาะของพระเนื้อชินดำ ซึ่งถือเป็นเรื่องที่ดี โดยเฉพาะในพระที่มีอายุเก่าแก่ในสมัยโบราณ อาทิเช่น พระเนื้อชิน อยุธยา ลักษณะเช่นนี้ยากต่อการปลอมแปลง เนื่องจากเนื้อและผิวมีความโดดเด่นเฉพาะตัว โดยพระเนื้อชินดำให้พุทธคุณดีในด้านแคล้วคลาด และนิยมกราบไหว้บูชาเพื่อคุ้มครองภัยอันตราย

พระเนื้อชินยอดนิยม ที่เป็นกระแสและอยู่ในความต้องการของตลาด

พระร่วงหลังรางปืน เป็นพระเครื่องยอดนิยมอันดับต้น ๆ ของวงการพระเครื่องเนื้อชิน มีต้นกำเนิดจากกรุวัดพระศรีรัตนมหาธาตุ จังหวัดสุโขทัย มีความโดดเด่นด้วยลักษณะที่มีความพิเศษของแผ่นหลังที่มีร่องลึกรูปร่างคล้ายรางปืน จึงเรียกกันว่า “หลังรางปืน” พระเครื่องเนื้อชินรุ่นนี้มีผิวพรรณสวยงาม มีการเกิดขึ้นของไขเงินจับทั่วองค์พระ สะท้อนถึงความเก่าแก่และขลัง มีประวัติความเป็นมาและความเชื่อที่สืบทอดกันมาคือพระร่วงรุ่นนี้โดดเด่นทางด้านการเป็นคงกระพันชาตรี แคล้วคลาด ป้องกันภัยพิบัติ และมีความนิยมเป็นอย่างมากในหมู่ทหารและผู้มีอาชีพที่มีความเสี่ยง

พระมเหศวร  พระมเหศวรเป็นพระเครื่องเนื้อชินที่ขุดพบจากกรุวัดพระศรีรัตนมหาธาตุ จังหวัด สุพรรณบุรี มีลักษณะเป็นองค์พระปางมารวิชัย สองหน้า ลักษณะพิเศษคือเป็นพระเครื่องหล่อแม่พิมพ์สองด้านทำให้เห็นองค์พระทั้งด้านหน้าและด้านหลัง มีความนิยมสูงจากการเล่าขานเรื่องพุทธคุณด้านคงกระพันและเมตตามหานิยม ผิวพรรณขององค์พระจะขึ้นไขเงินหรือไขขาวตามกาลเวลา และเป็นหนึ่งในพระกรุสำคัญที่วงการพระเครื่องไทยที่ให้การยอมรับในเรื่องความศักดิ์สิทธิ์และหายาก

พระท่ากระดาน  พระเนื้อชินท่ากระดาน เป็นพระเครื่องเนื้อชินเงิน ที่ขึ้นชื่อของจังหวัดกาญจนบุรี มักถูกค้นพบในกรุวัดท่ากระดาน อำเภอสังขละบุรี ลักษณะของพระจะอวบอ้วน สง่างาม ผิวเนื้อมีความละเอียด และมักเกิดไขเงินทั่วองค์ เชื่อกันว่ามีอิทธิคุณโดดเด่นในด้านเมตตามหานิยม แคล้วคลาดปลอดภัย และคงกระพัน พระรุ่นนี้มีตำนานเล่าขานว่าถูกสร้างขึ้นในยุคสงคราม และมักถูกแจกจ่ายให้แก่ทหารที่ออกไปรบกับศัตรู จึงมีความเชื่อว่าศักดิ์สิทธิ์อย่างมาก

พระเชียงแสนเนื้อชิน  พระเครื่องเชียงแสนเนื้อชินถูกค้นพบได้เฉพาะในภาคเหนือ โดยเฉพาะจังหวัดเชียงราย ลำพูน และเชียงใหม่ มีลักษณะของพุทธศิลป์แบบโบราณยุคเชียงแสน คือพระพักตร์อิ่มเอิบ พระเนตรเรียว พระกรรณยาว องค์พระบางองค์มีการประทับนั่งบนฐานบัวหรือฐานเขียง พระเครื่องเนื้อชินในสายนี้มักขึ้นไขเขียวหรือไขขาวเล็กน้อย และมีความแราณีตและความละเอียดในงานศิลป์สูง นับเป็นองค์พระเครื่องเนื้อชินที่สะท้อนวัฒนธรรมล้านนาและมีความศักดิ์สิทธิ์สูง

คุณค่าของพระเครื่องเนื้อชิน พุทธคุณและการบูชา

พระเครื่องเนื้อชินกรุเก่าที่มีลักษณะสมบูรณ์ หายาก และมีการเกิดไขขึ้นอย่างชัดเจน จะมีคุณค่าที่เต็มไปด้วยในแง่จิตใจและมูลค่าในตลาดสูง ผู้ที่สะสมพระเครื่องเนื้อชินประเภทนี้มักจะเน้นในด้านพุทธคุณขององค์พระตามความเชื่อ เช่น คุ้มครอง แคล้วคลาด และคงกระพัน รวมทั้งองค์พระเนื้อชินนั้นยังมีความงามเชิงศิลป์ที่ผสมผสานกันอย่างลงตัว นอกจากนี้ พระเนื้อชินยังถือเป็นหลักฐานทางโบราณคดีและวัฒนธรรมที่สำคัญในการศึกษาประวัติศาสตร์ของประเทศไทย

ในส่วนของความเชื่อในพุทธคุณของพระเนื้อชินนั้นมีมาแต่โบราณ โดยเชื่อกันว่าโดดเด่นในการดลบันดาลในด้านคุ้มครอง ป้องกันภัย คงกระพัน และแคล้วคลาด เนื่องจากพระเหล่านี้มักถูกสร้างขึ้นในช่วงสงครามหรือสถานการณ์ที่ต้องการให้กำลังใจผู้ถือครององค์พระ พุทธคุณของพระเครื่องชนิดนี้จึงเน้นไปในทางป้องกันตัวเป็นหลัก นอกจากนี้ยังมีบางรุ่นที่เสริมพุทธคุณทางเมตตามหานิยมอีกด้วย ทำให้ผู้คนศรัทธาและหวงแหนพระเนื้อชินอย่างสูง

การบูชาพระเครื่องเนื้อชินในชีวิตประจำวัน ปัจจุบันเหล่าผู้คนในวงการพระเครื่องนิยมแขวนคอพกติดตัว หรือเก็บไว้ในที่สูงในบ้าน เช่น หิ้งพระ เพื่อกราบไหว้บูชา โดยทั่วไปนิยมใช้บทสวดพาหุงมหากา หรือบทแผ่เมตตาก่อนออกจากบ้านเพื่อเสริมสร้างความเป็นสิริมงคล การบูชาเช่นนี้ไม่เพียงแต่เป็นการแสดงศรัทธา แต่ยังเสริมพลังจิตใจให้มั่นคงและเกิดความมั่นใจในการดำเนินชีวิตประจำวัน